Gendergelijkheid is een topprioriteit voor de Olympische Beweging. Voor het Internationaal Olympisch Comité is "sport één van de krachtigste platformen voor de bevordering van gendergelijkheid en de emancipatie van vrouwen en meisjes". In 2019 lanceerde het BOIC zijn platform “Empowering Women in Sports” dat drempels wil afbreken, beleidsmatig en op het terrein. Deze strijd wordt sinds lange jaren gevoerd door vele vrouwen die het verschil hebben gemaakt. Deze 10 sportmomenten hebben bijgedragen aan de strijd voor gendergelijkheid. In deze vijfde episode blikken we terug op de pioniers van de marathon.
Vorige episodes : 1 - 2 - 3 - 4
Op de Olympische Spelen mochten vrouwen pas vanaf 1960 deelnemen aan afstanden van meer dan 200m. Later, in hetzelfde decennium, werd de Marathon van Boston een mijlpaal voor de gelijkheid van mannen en vrouwen in de atletiek.
De Boston Marathon werd voor het eerst gehouden in 1897 en was aanvankelijk een wedstrijd voor alleen mannelijke atleten. In de VS was er in die periode geen competitie van meer dan 2.4km voor vrouwelijke atleten.
In februari 1966 had Bobbi Gibb zich ingeschreven voor deelname aan de Boston Marathon, maar de event director Will Cloney vertelde haar dat 'vrouwen fysiologisch niet in staat zijn om 42 km of meer te lopen, en volgens de wetten die de internationale sport regelen, mogen vrouwen niet lopen'.
Maar dat was buiten Bobbi Gibb gerekend. Ze had tijdens al haar trainingssessie meer dan 60 km en wist dus dat ze in staat was om 42 km te lopen. Op de bewuste dag droeg ze een grote sweater met kap en mengde ze zich tussen de andere lopers naar de start. Al heel snel realiseerden de mannelijke atleten dat ze een vrouw was en gaven haar de raad haar veel te zware trui uit te trekken. Ze herinnert zich dat de mannelijke atleten toen heel vriendelijk met haar waren.
Bobbi Gibb klokte af 3u21.40 en eindigde voor tweederde van het hele peloton. Een prestatie die de tijdsgeest veranderde. Mannen keken anders naar vrouwen en vrouwen keken bewuster naar zichzelf.
Een jaar later liep Bobbi Gibb weer onofficieel de Boston Marathon maar toen was het een andere vouw die de krantenkoppen haalde. Kathrine Switzer liep de race met een officieel rugnummer, nadat ze zich had aangemeld als K.V. Switzer zonder duidelijk haar geslacht te vermelden. De 19-jarige studente journalistiek werd aangemoedigd door de mannelijke lopers.
Toen de organisator, Jock Semple, ontdekte dat er een vrouw meeliep, probeerden ze Switzer letterlijk uit de wedstrijd te duwen, maar slaagden daar toch uiteindelijk niet in. Kathrin's coach en trainingspartner Arnie Briggs probeerde haar te beschermen, maar het was haar vriend Tom Miller, een hamerwerper, die bij de organisator aanklopte en hem KO sloeg. Ondanks de schok en de woede ging Kathrin Switzer door en eindigde ze in 4u20.
Dankzij de acties van Gibb en Switzer werden vrouwen in 1972 uiteindelijk toegelaten tot de Boston Marathon. Kathrin Switzer ging naar de Olympische Spelen van Munchen in 1972 als journaliste. Het was mede dankzij haar dat de vrouwenmarathon op het olympische programma staat.
Naast haar job als journaliste bleef ze ook marathons lopen, in 1974 won ze de marathon van New York. Kathrin Switzer is echter meer bekend als voortrekker van het hardlopen bij vrouwen. Ze lanceerde het Avon International Running Circuit en bleef lobbyen bij het IOC. In 1981 stemde het IOC uiteindelijk toe en werd de eerste olympische vrouwenmarathon gelopen tijdens Spelen van 1984 in Los Angeles.
Die werd gewonnen door de Amerikaanse Joan Benoit, maar jammergenoeg gind deze eerste marathon de geschiedenis in met de beelden van Gabriela Andersen-Schiess die zich, uitgeput door de hitte, wankelend een weg baande naar de finish.'Ik was bang dat ze het evenement zouden afzeggen toen ik dit zag. Dat ze zouden zeggen dat vrouwen geen marathon kunnen lopen.”, herinnert Kathrin Switzer zich. Maar het bleek een ongegronde vrees, want de Zwitserse atlete ruste zes minuten en maakte haar laatse ronde van het Olympisch stadion af. In een paar uur tijd was ze volledig gerecupereerd.